قیمت‌گذاری گاز طبیعی ایران در بخش صنعت با استفاده از مدل رمزی و روش تخمین رگرسیون فازی

نویسندگان

1 دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشگاه علوم اقتصادی

3 شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب

چکیده

قیمت‌گذاری کالاها و خدمات تولیدی توسط دولت از مهم‌ترین مباحث اقتصادی است چون هر نوع تغییر قیمت از یک طرف بر رفاه مصرف‌کنندگان و از طرف دیگر کمیت و کیفیت تولید کالاها و خدمات تأثیر می‌گذارد. در این مقاله که با هدف قیمت‌گذاری گاز برای ایران انجام گرفته، هدف ارائۀ قیمتی است که دولت در اجرای طرح هدفمندکردن یارانه‌ها می‌تواند آن را به‌صورت گزینه‌ای مناسب در نظر بگیرد که اولاً سعی در حداکثر کردن رفاه اقتصادی جامعه (مجموع مازاد رفاه تولید‌کننده و مازاد مصرف‌کننده) دارد، ثانیاً مشکلی که تولیدکننده در تأمین هزینه‌های تولیدی خود با استفاده از روش قیمت‌گذاری هزینۀ نهایی به‌دلیل بازدهی‌های فزاینده نسبت به مقیاس در این صنعت مواجه است، در این روش قیمت‌گذاری رفع می‌گردد.

اﻳﻦ مقاله درﺻﺪد ﻣﺤﺎسبۀ ﻗﻴﻤﺖ بهینۀ ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺮای ﺑﺨﺶ صنعت در ایران از ﻃﺮﻳﻖ روش ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاری رﻣﺰی ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. بدین منظور از روش رگرسیون فازی (به‌دلیل دقت بالا و نداشتن برخی محدودیت‌های رگرسیون کلاسیک) و داده‌های سال‌های 1356 تا 1390 برای تخمین تابع تولید و بازدهی نسبت به مقیاس استفاده شده است. همچنین برای تخمین تابع تقاضا و کشش آن از روش خود توضیح برداری با وقفه‌های گسترده (ARDL) و داده‌های سال‌های 1350 تا 1389 استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که قیمت‌های جاری گاز طبیعی بهینه نیستند و با وجود اجرای طرح هدفمندکردن یارانه‌ها باز هم قیمت‌ها پایین می‌باشند.

کلیدواژه‌ها